Nhu Cầu Mật Hóa THông Tin Trao Đổi Bảo Vệ Quyền Riêng Tư Chủ Quyền Cá Nhân

 Nhu Cầu Mật Hóa THông Tin Trao Đổi Bảo Vệ Quyền Riêng Tư Chủ Quyền Cá Nhân

Đầu thế kỷ 21 có rất nhiều đột phá khoa học và tư tưởng đang thay đổi bộ mặt sinh hoạt của cả nhân loại. Một trong những đột phá đó là kỹ thuật thông tin vể khả năng nghe lén đột nhập và trộm cắp thông tin riêng tư.  Đột phá kỹ thuật này không chỉ cho phép các cơ quan quyền lực chính trị quân đội và công an nghe lén rình mò công dân, mà ngay những nhóm nhỏ tư nhân cũng có khả năng đột nhập nghe lén, lấy cắp thông tin của bất cứ ai, từ đỉnh cao cơ quan NHÀ NƯỚC đến xuống dân thường.

Sự kiện Wikileaks, ANONYMOUS và khả năng của các nhóm này đã đủ minh chứng KHOA HỌC THÔNG TIN không nằm độc quyền trong tay ai hết cả.  Và cho đến nay, sau Edward Snowden, chúng ta còn biết rõ hơn là không một ai, cá nhân hay tổ chức nào thoát khỏi sự rình mò nghe lén trộm cắp thông tin của không chỉ riêng NSA nhà nước Mỹ, hay 5 nước anh em Mỹ (fiveEyes) mà của TẤT CẢ CÁC NHÀ NƯỚC, và CÁC ĐẠI CÔNG TY DỊCH VỤ THÔNG TIN MẠNG, điện thoại v.v đều có khả năng rình mò nghe lén, đọc lén thư tín trò chuyện của tất cả chúng ta.

Trước sự kiện đột phá kỹ thuật thông tin bị nhà nước các nơi và các đại công ty lạm dụng, nhiều nhóm  đối kháng có chủ trương nhân quyền và quyền cá nhân đã và đang vận động một phong trào QUẦN CHÚNG TỰ Vệ THÔNG TIN.  Như Julian Assange cho xuất bản quyển sách  Freedom and the Future of the Internet (Tự Do và Tương Lai Mạng Thông Tin Toàn Cầu) kêu gọi MỌI NGƯỜI trang bị kiến thức và khả năng MẬT HÓA THÔNG TIN (A CALL TO CRYPTOGRAPHIC ARMS)

Chúng ta nếu ai đọc qua bài tường thuật của Glenn Greenwald về tiến trình sự kiện Edward Snowden chắc đã thấy rõ nếu không có kỹ thuật MẬT MÓA (encryption) thì  không thể có sự kiện Snowden. Và cũng sẽ thấy ngay Poitras một nhà làm phim tài liệu đối kháng già dặn và ngay Glenn GreenWald, một luật sư, nhà báo cự phách cũng đã bị thói quen nọa tính (lười biếng) làm chậm lụt và gần như bỏ cuộc, nếu không có sự kiên nhẫn và thông minh hướng dẫn của Snowden.

Hệ thống quốc gia nhà nước với quyền lực và niềm tin tận thiện trong hàng trăm năm đã huân tập cho người dân thói quen ỷ lại và ngại khó.  Nhất là trong ý niệm tự ý thức bảo vệ chính mình. Vì thế khi nói đến tự vệ thông tin hay bảo vệ quyền riêng tư, chúng ta vẫn nghe câu nói được tuyên truyền thành kinh nhật tụng “ TÔI CHẲNG CÓ  LÀM GÌ ĐỂ PHẢI DẤU KÍN RIÊNG TƯ HẾT”!

Vấn đề không phải là CÓ GÌ hay KHÔNG CÓ GÌ, mà vấn đề là NGUYÊN LÝ Ý NGHĨA và GIÁ TRỊ CỦA CHỦ QUYỀN RIÊNG TƯ.

Cái ví của tôi, (hay của bạn) dù chẳng có gì “quan trọng” trong đó, nhưng không ai được quyền tự ý cầm lấy mở ra lục lạo, đó chính là xúc phạm nhân phẩm và chủ quyền của Tôi.  Chỉ vì CÁI VÍ NÓ LÀ TÀI SẢN RIÊNG TƯ CỦA TÔI (hay của bạn), chứ không phải vì trong cái ví có cái này quan trọng hay cái kia đắt giá.  Cái ví nó thể hiện chủ quyền cá nhân quyền riêng tư tư hữu.

Hiện nay chủ quyền riêng tư bị xâm phạm nặng nề một phần là vì đại đa số không nhận thức được tầm quan trọng của nó để tận tâm tự vệ và bảo vệ.

Kỹ thuật khoa học chuyển mã hay MẬT HÓA, cũng đột phá nhanh chóng cho phép một người bình thường có khả năng trao đổi thông tin kín đáo hơn cả hệ thống quân đội thời thế chiến.  Chỉ cần vài ba cái nhấn chuột là một người đã có thể MẬT HÓA được hồ sơ, thư tín trao đổi của họ, và cũng chỉ cần hai ba thao tác là một người cũng có thể mở được một tài liệu thông tin chấn động thế giới như Glenn Greenwald đã trải qua.

Với tình trạng hiện nay, mỗi cá nhân bình thường  cần nên mật hóa tất cả thư từ trao đổi của mình, chứ chưa nói những người ký giả cầm bút hay các nhà vận động chính trị.  Vì khả năng kỹ thuật đã cho phép các cơ quan nhà nước hay tư nhân khác rình mò và thâu tóm thông tin thư từ 24/24 vói tốc độ và sức chứa gần như không biên giới.  Có nghĩa là bất cứ lúc nào, nơi nào chúng ta cũng bị rình mò lén trộm.  Sự kiện người bạn của Glenn, anh David Mirranda bị an ninh Anh quốc tước đoạt tất cả các máy móc, thẻ USB v.v nhưng  đã không thể ĐỌC hết  được nội dung, cũng cho chúng ta bài học khích lệ.

Chính vì vậy mọi việc trao đổi dù chỉ là lá thư thăm hỏi cũng nên mật hóa.  Lý do là để những con chó săn tay sai rình mò:

1-      PHẢI TẬN HẾT SỨC MỚI ĐỌC LÉN ĐƯỢC BẤT CỨ MỘT LÁ THƯ NÀO CỦA CHÚNG TA.  Nếu chúng ta mật hóa thư tín, tài liệu v.v  Bọn Chúng không còn thoải mái dễ dàng trộm cắp nữa.  Vì ngay với khả năng của NSA, với máy siêu điện toán, muốn phá vỡ mật mã trung bình một lá thư cũng phải mất cả ngày.  Như vậy chúng không còn khả năng vừa rung đùi vừa ĐỌC HÀNG TRIỆU, HÀNG TỈ THÔNG TIN của chúng ta nữa, mà bọn chúng phải cật lực vã mồ hôi tốn phí để đọc thông tin của chúng ta.

2-      Và chúng ta BUỘC CHÚNG NÓ phải đọc TẤT CẢ, vì  nếu chúng ta tạo thành thói quen MẬT HÓA, tất cả các thư tín, dù là lá thư chúc sinh nhật, hay chào hỏi vu vơ bông đùa, thì bọn chúng sẽ KHÔNG THỂ BIẾT ĐƯỢC LÚC NÀO, LÁ THƯ NÀO CÓ NỘI DUNG “QUAN TRỌNG”.  Chúng sẽ phải lấy hết và đọc hết một cách cực kỳ vất vả...Như thế THÓI QUEN MẬT HÓA của quần chúng sẽ buộc các con Chó Sói phải  ĐỌC TẤT CẢ một cách vất vả… và như vậy hy vọng chúng sẽ thở dốc và không còn KHẢ NĂNG LẠM DỤNG đọc bừa bãi XÂM PHẠM CHỦ QUYỀN RIÊNG TƯ CHÚNG TA nữa.

Hãy mường tượng MỘT KHUNG CẢNH THÚ VỊ:  Server của NSA hay của Trung Cộng hay Nga chứa hàng ngàn tỉ các lá thư điện đàm có MẬT HÓA (ENCRYPTED) CỦA DÂN CHÚNG!!!  Và cái máy siêu điện toán của bọn chúng phải mất cả ngày trời để mở một lá thư với nội dung rất đời thường của chúng ta như “Anh nhớ em lắm, nhưng buồn ngủ quá, anh đi ngủ đây G’night”  hoặc “Anh ơi, thằng cu tí vừa đi ị được rồi! Anh về nhớ mua cho con THÊM một thùng tã nhé! XXX”… và cứ như thế bọn chúng sẽ MỆT MỎI VÀ CẠN HẦU BAO!!!

Hiện nay chúng thao túng rình mò XÂM NHẬP trộm cắp chỉ vì chúng có thể làm việc này một cách dễ dãi và thoải mái và không có một nỗ lực chống cự tự vệ từ phía quần chúng, ngay cả giới cầm bút đối kháng như Glenn, Poitras, Radack v.v cũng không hiểu và không biết đến cách chống trả tự vệ thông tin - cho đến khi họ được Snowden giải thích và hướng dẫn .

Cái may mắn là phía đối kháng, dù nhỏ bé, không đủ tài nguyên, nhưng họ nhiệt thành và miệt mài làm việc với lý do tự chủ; họ đã cho ra đời nhiều ứng liệu bảo mật hoàn toàn miễn phí, như  duyệt liệu -Tor Browser- và bộ chuyển mã GPG4WIN nhanh gọn và dễ dùng. (http://www.gpg4win.org/)   và chính Snowden, để hướng dẫn ký giả Glenn đã làm một hồ sơ phim giải thích và hướng dẫn (http://vimeo.com/56881481)


GPG for Journalists - Windows edition | Encryption for Journalists | Anonymous 2013 from anon108 on Vimeo.


Hơn ai hết Snowden hiểu rõ rằng một người dù đã ý thức như Glenn chỉ khởi sự  hành động tự vệ thông tin chỉ khi họ HIỂU Ý NGHĨA SINH TỬ của nó và hiểu rõ tác động của nó.  Khi đã hiểu ra giá trị của quyền riêng tư, và ý nghĩa quan trọng sinh tử của việc chuyển mã mật hóa, bảo vệ quyền riêng tư người ta sẽ chú tâm học dùng chuyển mã (encryption) nhanh hơn, và tự nguyện biến nó thành thói quen dễ dàng hơn.  Và người ta sẽ trân trọng những thao tác mật hóa hàng ngày của họ, chú không còn coi là những thao tác rườm rà khó chịu như trước đây nữa.

Nói cách khác, những ai chưa hiểu thấu và cảm kích được giá trị ý nghĩa sinh tử của ý thức và ý niệm quyền riêng tư họ sẽ thấy rất phiền toái nhiêu khê khi phải nhấn thêm hai ba thao tác để mật hóa thông tin riêng tư của họ.  Nó giống như những ngày tháng Tôi về Việt Nam (1999-2000) chứng kiến người ta ngồi ỉa trước mặt mọi người ở vệ đường,- và công an cũng như dân phố và ngay chủ nhà thản nhiên xông vào nhà, vào phòng của các sinh viên trọ học… rồi tất cả cười giả lả!!!


 Xã hội gồm Tất cả mọi người chẳng có gì sai trái để dấu riêng tư!

Kết luận lại, Chúng ta, những ai có tinh thần tự trách nhiệm đều hiểu rằng KHI  chúng ta MÃ HÓA TRAO ĐỔI THÔNG TIN CỦA CHÚNG TA, chắc chắn KHÔNG PHẢI VÌ SỢ mà chính là vì CAN ĐẢM NHẬN THỨC:


Chúng ta MÃ HÓA THƯ TÍN TRAO ĐỔI vì:

-thứ nhất như một THÁCH THỨC rằng "chúng tao biết chúng mày trộm cắp thông tin, và chúng tao BUỘC chúng mày phải VẤT VẢ LẤY HẾT và phải NHỌC SỨC mà MỞ ĐỌC..

-thứ hai, Chúng tao không cho phép chúng mày rình mò đọc lén thông tin riêng tư tùy tiện thoải mái.

-thứ ba Chúng tao KHÔNG có khả năng NGĂN CẢN CHÚNG MÀY TRỘM CẮP THÔNG TIN RIÊNG TƯ, nhưng CHÚNG TAO CÓ KHẢ NĂNG KHÔNG CHO PHÉP CHÚNG MÀY SỰ TÙY TIỆN MỞ ĐỌC

Tất cả đi từ SƯ NHẬN THỨC GIÁ TRỊ TỰ THÂN.

Nhanchu.org
===================================================

Phụ Chú

Ngoài Mã Hóa Thư tín, Quí vị còn có thể dễ dàng Mã Hóa cả USB hay một phần của máy PC, để ngoài quí vị  KHÔNG AI CÓ THỂ ĐỌC ĐƯỢC NỘI DUNG MÁY, kể cả khi đột nhập vào được.


Quí vị khi trao đổi SMS TEXT CHAT trên Di Động cũng nên dùng "TEXT SECURE"


NÊN NHỚ : CHÚNG TA DÙNG MÃ HÓA KHÔNG PHẢI VÌ SỢ mà vì MUỐN NÓI THẲNG MẶT với những CON CHÓ SĂN RẰNG CHÚNG TA BIẾT CHÚNG NÓ RÌNH MÒ, NHƯNG KHÔNG CHO PHÉP CHÚNG NÓ TÙY TIỆN DỄ DÀNG TRỘM CẮP.. Chỉ có thế thôi.

=========================

SƠ LƯỢC VỀ NGUYÊN TÁC CĂN BẢN MÃ HÓA

Quí vị có thể chép bản GNUGPG4WIN http://gpg4win.org/download.html

1-      Khi cài đặt nhớ NHẤN CHỌN HẾT CÁC CHỨC NĂNG..như vậy quí vĩ sẽ vừa có bản mã hóa KEOPATRA vừa có bản mã hóa GPA, và bộ Clawmails nếu không muốn dùng Thunderbird

Sau khi cài đặt bộ GPG, việc đầu tiên

1-      Quí bạn chọn sẵn một mật khẩu cho riêng mình (passphrase) cực kỳ quan trọng, phải dễ nhớ vì quí vị luôn cần nó mỗi lần gửi cũng như mở thư.  Tôi đề nghị quí vị chọn khoảng 12 tự bao gồm chữ thường, hoa, số, và ký hiệu, theo lối gõ cứ một tự thường thì kế sau là một tự Hoa (nhấn Shift)

Thí dụ  dantri122014    DaTrI1@2)1$

Sau đó nhấn GPA hoặc Keopatra (tùy quí vị chọn)  – File- New Key hoặc New Cerificates và nhấn chọn tạo cặp khóa mã  (keys)..

Gọi là một cặp vì trong tiến trình dùng mật hóa, nó gồm hai phần Secret Key, hay Private Key và Public Key…

Điều tuyệt diệu nằm ở phần Public Key này.

Ngày xưa khi muốn trao đổi mật thư với nhau giữa hai người chưa gặp mặt cách xa nhau, làm sao trao đổi chìa khóa để giải mã?  Thí dụ một độc giả nào đó, muốn gửi cho Tôi một tài liệu mật mà bạn đó đã mật hóa, làm sao Tôi mở ra để đọc đây? Nếu gửi chìa khóa, thì bất cứ ai lấy được khóa cũng mở  được. Và chìa khóa không còn bí mật nữa. Nhưng với kỹ thuật mã hóa hôm nay với nguyên tắc Public Key thì bất cứ ai cũng có khả năng liên lạc trao đổi mật với nhau nhờ Public Key như trường hợp Glenn và Snowden .

Tại sao vậy?

GPG tạo ra MộT CẶP KHÓA (PAIR OF KEYS) CHO BẠN , một cái gọi là secretkey hay privatekey là của RIÊNG BẠN, không cần và không được cho ai biết, ngay cả không để trong máy mà nên cất vào một USB hay SD.  Khóa này dùng để viết và MỞ đọc thư  NHỮNG AI VIẾT CHO BẠN BẰNG PublickKeys của BẠN.

Publickey DÙNG ĐỂ BẠN GỬI THƯ CHO NGƯỜI BẠN CHỌN và gửi RA CÔNG CHÚNG cho tất cả những ai muốn liên lạc với BẠN.


NÓI ĐƠN GIÀN, cặp Private và Public Keys, nó như nguyên lý  người xưa dùng vòng Ngọc  bẻ đôi để làm tin vậy. Chỉ có hai miếng cùng vòng Ngọc ráp lại mới xác tín trao đổi ! Thì Private Key và Public là vòng Ngọc bẻ đôi.. Chỉ khác là ngày xưa vòng Ngọc bẻ ra chỉ duy nhất có MỘT nửa vòng giữa lại và cũng chỉ duy nhất có MỘT NỬA VÒNG trao đi- Ngày NAY  dưới kỹ thuật điện toán và mã hóa- đã cho phép số lượng Nửa Vòng Gủi Đi làm tin (publick keys)  vô hạn định!!!


1-      Người khác dùng PlublicKey của bạn để mật hóa lá thư, và lá thư này khi đã mã hóa không ai mở được kể cả người mã hóa nó với Publickey của bạn-  trừ chính BẠN, người chủ NGƯỜI CÓ SECRETKEY và passphrase (mật khẩu riêng). mới mở thư được!

2-      Người nhận thư đã mật hóa của bạn có đính kèm PublicKey, dùng  để mở thư đọc, nhưng bất cứ ai khác dù có PublicKey vẫn không mở được.. Vì PublicKey khi gửi theo lá thư đã dược BẠN CHỈ ĐỊNH theo Publick Keys- chỉ  có địa chỉ email nào  của ai trong danh mục Publick Keys cho phép (verified and trusted) với Privatekey CỦA CHÍNH HỌ trong mới mở được mà thôi..

3-      Đó là lý do khi người ta dùng GPG thông thường đều đưa PublicKey của họ lên Server cho công chúng biết..trong trường hợp bất cứ ai muốn liên lạc kín với họ lá thư đầu dều dùng phương pháp này.

4-      Khi bạn và một người khác đã đạt đến mức tin tưởng nhau, thì đôi bên sẽ nhập PUBLICKEYs của đối tượng vào  GPA (Kleopatra) rồi  cho  phép trao đổi gửi và mở thư (Verify và Trust)

Khi bạn đã tập được thói quen mật hóa thoải mái, Bạn sẽ khám phá còn rất nhiều chi tiết khác như khi bạn cảm thấy khóa Secretkey của mình có khả năng bị phá, bạn có thể hủy bỏ và tạo khóa mới.. (PROVICATION key) Hoặc gửi Mật Hóa khiến ngay cả cơ quan NSA hay KGB với siêu điện toán cũng không thể mở được.. Như hồ sơ Wikileaks do Assnage mật hóa để sẵn trên trang cả năm trời nhưng không ai mở được cho đến khi Assange thông báo mở toàn bộ.. Và như tài liệu của Snowden mã hóa thì ngay Mỹ và NGA cũng bó tay..